غيبت امام زمان (عج)
سلسله مباحث مهدويت :
جلسه شانزدهم مورخ 19/2/87
مدرس: حجة الا سلام مرادبيگي
موضوع: غيبت امام زمان (عج)
دو مرحله از بحث را گذرانديم مرحله اول بحث تولد حضرت بود و مطالبي كه در ميئله تولد امام زمان مطرح شد و مرحله دوم بحث امامت امام زمان در كودكي بود بحث اين جلسه غيبت است .
فرزندي ملقب به مهدي (عج) متولد شده و اين فرزند به سن 5 سالگي رسيده و خداوند امامت را به او عنايت كرده است
اين فرزند 5 ساله بنا به روايات اهل بيت منقول از پيامبر تا امامحسن عسگري (ع) قرار است طي حادثه اي بزرگ از معرض ديد ظاهري مردم مخفي شود اين حادثه خيلي بزرگ است چون مردم تا به حال عادتشان اين بوده كه امام با آنها باشد و در بينشان باشد با امام زندگي كردند و در محضر امام بودند الان اين اتفاق مي خواهد بيا فتد يعني اين امام به خاطر يك سري مصالح بايد غيبت كند قطعا به روحيه مردم با لاخض شيعه صد مه اي وارد ميشود . ببينيم آيا براي جلوگيري از اين صدمه كاري انجام شده يا نه ؟!
غيبت امري مسلم :
قبل از اينكه وارد بحث غيبت صغري شويم بايد بدانيم كه غيبت امام زمان تنها غيبتي نيست كه انجام شده است در بين انبيا ء هم مسئله غيبت بوده منتهي به صورت موقت بوده است! غيبت حضرت صالح در حالي كه پيرمرد بود مدتي طول كشيد ،غيبت حضرت موسي و سرگرداني بني اسرائيل كه در قران آمده است ،غيبت حضرت يونس ، حضرت يوسف و .... اتفاق افتاده است
اصل مسئله غيبت ، بين مسلمانان يك امر مسلمي بود كه آن به خاطر تعاليم اهل بيت است روايات پيامبر را ببينيد قريب به 300 روايت نقل كردند (در رابطه با امام زمان (عج) ) مرحوم محمد باقر صدر ميگويد : من قريب به 6000 شش هزار روايت از پيامبر در رابطه با امام زمان پيدا كردم و در اين روايات پيامبر مشخص كرد كه چه شخصي مي آيد و به چه كيفيتي است و تئوري غيبت مطرح شده است . بنابراين مردم يقين داشتند كه آخرين امام كه مي آيد مسئله غيبت اتفاق مي افتد به همين دليل فرقه هايي ايجاد شد . فرقه كيسانيه كه گفتند محمد حنفي همان امام است و غايب است فرقه واقفيه بعد از شهادت امام موسي كاظم اين خبر را انكار كرد چون امام موسي كاظم (ع) در بغداد به شهادت رسيدند بعضي گفتند اين را قبول ندارند مثلا افرادي مانند «بطائني» كه از وكلاي خود حضرت بودند و بعضي از وكلا و نمايندگان امام موسي كاظم (ع) گفتند ما اين را قبول نداريم اما غائب است و به مصلحت خدا غيبت كرده است بعد يك موقعي ظهور ميكند اين فرقه انگيزه مالي و دنيايي داشتند وبا انكار شهادت امام موسي كاظم (ع) ،از قبول امامت امام رضا (ع) سر باز زدند تا اموال و وجوهات شرعي كه نزدشان بود را به امام تحويل ندهند . فرق ديگر نيز تشكيل شد و اين نشانگر اين است كه جريان غيبت يك جريان علمي بوده است و هر كسي به نحوي از اين جريان بهره برداري مي كرد و يك نفر را علم مي كردند ميگفتند اين آقا امام غائب است
بنابر اين تئوري غيبت امر مسلمي بود .
چرا غيبت ؟!چرا امام در ميان ما زندگي نكنند ؟!
مرحوم شيخ طوسي ،مرحوم علامه محقق لاهيجي هر كدام بياناتي دارند خمير مايه نظريات اين استكه : غيبت امام زمان به خاطر تقصير ما انسانهاست ،ما انسانها مقصريم در غيبتامام زمان (عج) !
هنگامي كه امام زمان بيايد بنا بر روايات و تعاليم اهل بيت (ع) ، عدل جهاني را برقرار ميكند و حكومت واحد جهاني بر اساس توحيد و عدالت بر قرار ميكند اين حكومت توحيد و الهي كه بر اساس عدل است اگر بخواهد بر قرار شود بايستي مردم به اين استعداد برسند كه اينجور حكومتي را قبول كنند .
در جريان عدالت ، امام علي ع حكومتي را بر اساس عدل تشكيل داد كه چهار سال و اندي ادامه داشت ببينيد در مسير عدالت چه افرادي بر سر راه امام بودند .
مردم در مقابل عدالت آنگونه هستند كه خيلي دير برايشان هضم مي شود و جا مي افتد وقتي كه صحابه اميرالمومنين را گرفتند و حد بر او جاري كردند و او را تازيانه زدند مردم در كوچه هاي كوفه او را ميديدند به او ميگفتند اين هم علي كه اينقدر از او دفاع ميكني ديد كه به تو تازيانه زد ،صحابي گفت «علي به خاطر عدالتش به من تازيانه زد و آفرين بر اين امام كه براي اجراي عدالت ياران و غير ياران برايش تفاوت ندارد!»
قرار است حكومت واحد جهاني اتفاق بيا فتد مردم بايد به اين استعداد برسند چون هنوز به اين آمادگي نرسيدند در نتيجه امام غائب است و بايد مردم به حدي برسند كه خودشان با تضرع به در گاه الهي ،حكومت عدل الهي را خواستار شوند
اگر تا بحال امام زمان نيامده به خاطر اين است كه مردم هنوز آمادگي لازم را پيدا نكردند . بنا بر اين فرمودند تقصير از ما انسانهاست
آيا غيبت امام به اين معناست كه امام هيچ كاري ندارد ؟!:
بيكار بودن با امامت امام سازگار نيست امام براي ارشاد و هدايت است براي اين است كه راه را از بيراهه نشان دهد اين هدايتگري با مسئله غيبت چه سازگار دارد؟ آيا امام زمان دست روي دست گذاشته و گوشه مسجدي دعا ميكند؟1
آيا امام زمان از تمام شئون غيبت كرده يا در شان خاصي ؟!
چون امام وظيفه اش هدايتگريست بنابر اين فقط در يك شان ، شان معاشرت با مردم غيبت كرده است و چون غيبت در يك شان است به غيبت شانيه معروف است لذا امام مانند ائمه ديگر در بين مردم حضور ندارند و آدرس مشخصي ندارد اما در شوؤن ولايت غيبت نكرده است و دست همه مردم را ميگيرد و راه را نشان مي دهد و تمامي وظايف خو د را انجام كي دهد
امداد امام زمان به شيعيان در پاسخ به شبهه وزير ضد شيعه :
دريكي از كشورهاي عربي ، ظاهرا يمن بود كه حاكم آن سرزمين به شيعيان رسيدگي مي كرد اين حاكم وزيري متعصب داشت كه خيلي با شيعيان دشمن بود و مي خواست كه ريشه شيعه را در آن منطقه بخشكاند ، به همين جهت يك اناري را به حاكم نشان داد و گفت نگاه كنيد رو ي آن نوشته :«اشهد ان لا اله الا الله » ،«اشهد ان محمد رسول الله»، و اشهد ان علي اولي و دومي و سومي ابوبكر و عمر و عثمان و علي . گفت نگاه كنيد خدا كلام حق را بر انار تدبير كرده است حاكم اين انار را كه ديد نزديك بود باور كند دستور داد كه «همه علماي شيعه را جمع كنيد» و گفت قضيه انار بايد حل شود با اين انار مشخص ميشود آنها حق اند يا شما شيعه ها؟! اگر جواب برايم نياوريد خون،مال،زن و بچه هايتان حلال! همه را از لب تيغ ميگذرانم علماء فكر چاره كردند و از حاكم سه روز مهلت خواستند تا جواب بياورند (اينجا هدايتگري امام مشخص ميشود!)
سه تن از علماي برجسته را انتخاب كردند كه هر شبي يك نفر متوسل شود تا شب سوم ديدند خبري نشد كم كم داشتند نا اميد ميشدند نيمه هاي شب يك دفعه صدايي آمد و گفت چه ميخواهيد؟! مشكل را مطرح كردند امام فرمود: جواب اين است: وزير از همان روز اول كه انار كوچك بوده قالبي درست كرده و انار را در قالب گذاشته است اين انار هر چه رشد كرده آن برجستگيهاي روي قالب ، روي انار اثر گذاشته اند و نشانه اش اين است كه اگر انار را بشكنيد به جاي دانه قرمز خاكستر از آن بيرون مي آيد دانه قرمز ندارد و آن قالب در فلان طاقچه خانه وزير است اگر خواستيد جواب دهيد بگوييد به شرطي جواب ميدهيم كه وزير زودتر از ما خانه نرود آقا ادرس ها را داد . از آقا سوال كردند چرا شب اول جواب نداديد امام فرمود: شما سه شب مهلت خواستيد اگر در همان لحظه مي خواستيد من جواب را به ذهن شما مي انداختم . اين هدايتگري و ارشاد است علماء و بزرگان ما در خيلي از جاهاي زندگي وقتي به مشكل بر خوردند توسل كردند چه در مسائل فقهي و چه غير فقهي و در مسائل معيشتي مردم ، و امام كمك كرده است
پس امام يك غيبت دارد آن هم معاشرت مستقيم با مردم ندارد اما در رابطه با موارد ديگر حضرت را حضرت شوؤنيه مي نامند يعني حضرت به جز معاشرت ،در جامعه حضور دارند بنابر اين غيبت مانعانجام تكليف امام نميشود و جلوي هدايتگري امام را نميگيرد .
چرا غيبت صغري اتفاق افتاد ؟! چرا از ابتدا غيبت كبري شروع نشد:
امام دو غيبت دارند غيبت صغري و غيبت كبري . اولا چرا غيبت صغري اتفاق افتاد چرا از همان اول غيبت كبري شروع نشد؟!
امام سال 255 هجري بنابر مشهور به دنيا آمدند و سال 260 هجري غيبت صغري را شروع كردند . اولين سوال چرا غيبت صغري؟ چرا از اول غيبت كبري شروع نشد ؟ علامه سيد محمد باقر صدر و بعضي از بزرگان فرمودند كه اين به خاطر يك ضرورت و يكي از مسائل ضروري اقتضاء مي كرد كه امام اول غيبت صغري را شروع كند چون شيعه از زمان اميرالمومنين تا زمان امام حسن عسگري (ع) عادت كرده بود كه با امام به طور حضوري روبرو شود و بر خورد كند و امام را در بين خود حاضر ببيند لذا ار از همان ابتدا امام غيبت كبري را شروع ميكرد بزرگترين ضربه روحي و صدمه ديني بر مردم وارد ميشد غيبت صغري يعني آماده كردن مردم براي غيبت طولاني!
در غيبت صغري امام زمان به وسيله چند نائب كه از طرف خود امام مشخص ميشدند با مردم ارتباط بر قرار مي كردند لذا اگر امام از همان ابتدا غيبت كبري را شروع مي كردند بزرگترين ضربه روحي به جامعه شيعه وارد ميشد
از غيبت صغري امام 70 سال يعني از سال 260 ه ق تا سال 329 ه ق طول كشيد بعد از آن امام به نائب چهارمش نوشت كه بعد از تو نائبي ندارم و چند روز ديگر تو از دنيا مي روي و هيچ كس را به عنوان نماينده انتخاب نمي كنم . و بعداز آن غيبت كبري آغاز شد يعني امام در عرض 70 سال غيبت صغري داشتند تا مردم آمادگي پيدا كنند براي غيبت كبري!
غيبت صغري از چه زماني آغاز شد ؟!:
نظريه وجود دارد 1) از شهادت امام حسن عسگري در سال 260 ه هشتم ربيع الاول و بعد امام زمان به امامت رسيد و غيبت صغري از آن زمان آغاز شد 2) از ابتدا ولادت امام زمان شروع شد زيرا از همان آغاز تولد فقط افراد خاصي امام را ميديدند آنهم به خاطر مصلحت و امنيت جاني حضرت !3) يك عده ميگويند حضرت از سرداب سامراء غيبتش را شروع كرد يعني ماموران آمدند به حضرت حمله كردند حضرت با آن معجزه اي كه انجام داد آنها حضرت را نديدند و بعد حضرت از سرداب بيرون آمد و غيت صغري شروع شد
منتها آنكه درست است همين قول است كه حضرت در 260 ه ق غيبت را شروع كردند اما شيخ مفيد معتقد است كه غيبت صغري از زمان تولد شروع شده است.
جريان سرداب چيست؟!
جريان سرداب چيست ؟! بعضي ها خيال ميكنند امام زمان داخل سرداب شده است سرداب سوراخ كوچكي دارند و معتقدند امام زمان آنجا غيبت كرده است متاسفانه تلويزيون ما هم اين را نشان ميدهند يعني حضرت آنقدر كوچكي شده (البته شايد برداشت من اشتباه باشد !) داخل سوراخ شده است اين اشتباه است !
همين جريان سرداب مضحكه اي شده است عليه شيعه كه اهل سنت بيان ميكنند (آنها كه لجاجت دارند) بعضي ها ميگويند بله امام زمانشان رفته داخل اين سرداب بعد شيعه ها روزهاي جمعه ميروند در سرداب به سر و سينه ميزنند و ميگويند يا مهدي بيا ! يا مهدي بيا ! يعني يك سري دروغ ما در مورد سرداب به ما شيعيان نسبت ميدهند ! آيت الله صافي ، كتابي به نام (منتخب الاثر ) نوشته كه يكي از كتابهاي منبع مهدويت است . ايشان مي گويد : اصلا ما مسئله اي به نام سرداب در منابع شيعه نداريم !منتهي روايتي در «بحار الانوار » است كه جرياني را نقل مي كند .
سرداب به معناي زير زمين است در جاهاي خيلي گرم معمولا بيشتر خانه ها زير زمين دارند چون تابستانها هواي زير زمين خنك است .
تقدس سرداب نزد ما شيعيان به اين خاطراست كه 3 امام : امام هادي (ع) ، امام حسن عسگري (ع) و حضرت حجةبن الحسن العسگري (ع) در آنجا سكونت داشته اند قرآن در آنجا خوانده اند نماز به جاي آورده اند بنابراين تقدس سرداب به اين خاطر است . و سرداب اين نيست كه بگوييم امام زمان داخل سرداب است و زنداني است تا زماني كه ظهور كند . نه اصلا ما شيعيان اين را نميگوييم جريان سرداب اينگونه است : امام زمان در يرداب در حال قرائت قرآن بودند كه يك مرتبه خبر دادند كه آقايي كه بناست حكومت عدل جهاني را بر اساس عدل و توحيد درست كند اينجاست و قرآن تلاوت مي كند ما مورين خليفه عباسي ريختند دور و بر سرداب و فرمانده دستور داد تا همه لشكر نيا مده اند كسي حق حمله ندارد و حق ندارد وارد سرداب شود (اين جريان در بحارالانوار آمده) كه امام از سرداب بيرون آمدند و آيه اي قران خواندند و ذكري گفتند و چشم آن فرمانده امام را نديد و نسبت به آقا كور شد وقتي امام تشريف بردند و تمام لشكر جمع شدند فرمانده دستور حمله داد . ولي سربازان گفتند شخصي در سرداب نيست او رفت چند لحظه پيش از جلوي چشم شما رد شد
چون شما هيچ نگفتي ما خيال كرديم كه تو نسبت به دستگيري اين آقا منصرف شدي و ما ديگر دستگيرش نكرديم
جريان سرداب اين است بقيه داستانها اشتباه است و در بعضي كتب اهل تسنن براي مسخره كردن شيعه آمده است !
مشكل اساسي نواب در زمان غيبت صغري چه بود ؟!:
يكي القاء شبهات بود و ديگري مبارزه با مدعيان دروغگوي امام زمان (عج) تا قبل از زمان امام زمان نظام ،نظام وكالتي بود يعني يك عده وكيل بودند كه از طرف ائمه به اقصي نقاط جهان اسلام ميرفتند اما در زمان امام زمان (عج) نظام ، نيابتي است . چهار نفر به تشخيص خود امام ، نائب ايشان شدند يك عده ديدند كه امام نائب معرفي ميكند به خاطر جاه طلبي شان ادعاي نيابت امام زمان را كردند . مثل بعضي ها كه الان همين كار را ميكنند و ميگويند هر كس مي خواهد با امام زمان ارتباط بر قرار كند با ما بياييد يك نفر در عراق ادعاي نيابت كرد و گفت مردم من نماينده امام زمان هستم به مراجع هيچ توجهي نكنيد و همه را بكسيد يعني نائب امام دارد اينجور حرف ميزند .
ابي جعفر محمد بن علي شلمغاني از عرفاء و محدثان و از ياران ائمه بود و روايات زياد رااز ائمه گرفت و در كتابها نوشت و دسته بندي كرد (مي خواهيم بگويم گول افراد را نخوريد ! )
و در زمان نائب سوم امام زمان (عج) كه ايراني بود – حسين بن روح نوبختي از اهل قم بود- زندگي مي كرد . در آن دوران كه بود به خاطر جاه طلبي همه آنچه كه به دست آورده بود از دست داد و ادعاي نيابت كرد و احاديث رابه نفع خودش كم و زياد ميكرد (مواظب مدعيان دروغين باشيد و گول آنها را نخوريد ! ببينيد امام زمان چه ميگويد . نائب امام زمان در راس همه امور ولي فقيه در حكومت اسلامي ومراجع تقليد و علما هستند ) امام به شيخ حسين بن روح نوبختي نائب سوم مي نويسد : «قد ارتد عن الاسلام» حسين بن روح نوبختي برو به مردم اعلام كن كه او (شلمغاني) از اسلام رو بر گردانده و نائب من نيست و از اسلام جدا شده «و فارغه و الحد في دينه» ملحد شده و «ابدا ما كفره» ايشان اصلا كافر است «افتراءكذبا» و اين دروغ مي گويد حرف گناه مي گويد «و قال بهتانا» اين بهتان ميزند به من امام زمان (ع) تهمت مي زند كه نائب من است «و اثما عظيما» اين خيلي گناه بزرگي مرتكب شده است «و انا بري ءُ الي الله و الي رسوله ...» خدايا تو شاهدي !رسول خدا تو شاهد باش !اهل بيت شما شاهد باشيد !من از اين آقا بيزارم !
«و لعنا عليه لعاد الله» ما لعنت بر او مي فرستيم همانطور كه خدا بر او لعنت مي فرستد .
ببينيد شخص با اين همه سابقه در خشان و عبادت و شاگردي ائمه (ع) به خاطر يك جاه طلبي عاقبت بدي پيدا مي كند .
اخيرا بعضي ها ادعاي ارتباط با امام زمان (عج) مي كنند و مي گويند هر وقت از اين خانه صدايي شنيده شود صداي امام زمان است اين حرفهاي بي معني چيست؟! هر كس كه بر او سري مي دهند زبانش را ميبندند يكي مي گويد امام زمان را در خواب ديدم و اين طور گفته است . با ديدن خواب با ديدن نور و خيلي فريب ها اين ادعا ها را ميكنند
«محمد علي باب» اول گفت نائب امام زمانم بعد گفت نه خود امام زمانم بعد از مدتي گفت نه من خود خدا هستم و جريان «بابيت» و «بهائيت » را به وجود آورد .
ما هر چه كه ضربه در زمان غيبت ديديم از جانب مدعيان دروغين است كه مردمان را به دنبال خود مي كشانند براي ديدن و رسيدن به امام زمان (ع) ، نه عزيزان من، ديدن امام زمان هنر نيست خوشحال كردن امام زمان هنر است خيلي ها مثل شمر مگر امام زمان خود پيش را نديد (امام حسين) و بعد روي سينه امام نشست و سرش را بريد ؟!
لذا خوشحال كردن مهم است نه ديدن !
پدر يكي از مراجع تقليد فعلي گفت به خاطر مصلحتي مي خواستم امام زمان را ببينيم چهله زيارت عاشورا گرفتم (البته چهله ايشان با چهله ماها متفاوت است زيرا ايشان آدابش را ميدانند) و نذر كردم امام زمان را ببينم نزديك روز چهلم يك جوري خبر رسيد كه امام زمان در فلان شهر ، فلان خانه است . . رفتم در خانه ، در زدم آقا در را باز كردند پس از سلام و ديدار ، امام فرمود : به مردم بگوييد و خودتان هم اينجوري باشد خيلي برا ي ديدن من اصرار نكنيد شما تكليفتان ر ا انجام دهيد ! مثل صاحب اين جسد ، ايشان خانمي است كه به خاطر انجام تكليف و براي شاد كردن من ،7 سال از خانه بيرون نيامد و كارهاي شخصي اش را ديگر ان انجام ميدادند چون مي ترسيد اگر بيرون بيايد ما موران كشف حجاب ،چادر و روسري از سرش بردارند . الان من امام زمان سر جسدش آمدم شما تكليفتان را انجام دهيد و مرا خوشحال كنيد
آقايي را با سر و ريش بلند در كوههاي الوند همدان دستگير كردند از او پرسيدند اينجا چه ميكني ، گفت به دنبال امام زمان ميگردم !امام زمان در كوههاي الوند چه ميكند ؟ امام زمان ، امام مردم و اجتماع است در بيابان چه ميكند ؟! يك عده اشتباه جا انداختند كه امام زمان توي كوه ميرود بعيد نيست بحث كوه و بيابان جرياني باشد براي نحيف كردن جريان مهدويت ؟!
امام زمان فرمودند شما تكليفتان را مشخص كنيد لازم نيست شما بياييد من مي آيم مانند اين خانم !
خلاصه بحث:
جريان غيبت امام زمان ،غيبت شانيه است و اصل غيبت هم امر تازهاي نيست و در بين انبياء بوده در بين امامان نيز بوده است از جمله امام موسي كاظم ،همه مردم غيبت امام زمان را باور دارند اما آنرا حس و لمس نكرده بودند به خاطر تعاليم اهل بيت (ع) آن را يقين كرده بودند . غيبت امام زمان شانيه است اما در شوؤن ديگر امام حضور دارد و حضرت شوؤنيه گفته ميشود و غيبت صغري هم براي آماده كردن مردم بوده چهت پذيرش غيبت كبري ،
مشكل اساسي در غيبت صغري ، وجود دروغ پردازان مدعي نيابت امام زمان است كه نواب با اينها مبارزه ميكردند و چهره ايشان را به وسيله امام مشخص مي كردند!